5 tiêu chí đánh giá & phân biệt thép cán nóng và cán nguội

• Thép hộp mạ kẽm: Lựa chọn tối ưu cho mọi công trình xây dựng
• Hợp kim sắt là gì? Một số thiết bị chuyên dụng dùng để sản xuất hợp kim sắt
• Thép Y tế có gỉ không? Những loại thép không gỉ được dùng trong môi trường y tế

Thép cán nóng và cán nguội đều được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp và xây dựng. Mặc dù đều được sản xuất từ cùng một nguyên liệu chính là thép, nhưng tính chất vật lý của chúng lại khác nhau. Trong bài viết này, Hoa Sen Group sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về những đặc tính cũng như cách phân biệt 2 loại vật liệu này.

Hiểu rõ hơn về thép cán nóng và cán nguội

Thép cán nóng và cán nguội có sự khác biệt nhau từ quy trình sản xuất, tính chất và cả ứng dụng. Cụ thể:

Thép cán nóng và đặc tính vật liệu

Thép cán nóng có tên viết tắt HRC (Hot Rolled Coil). Đúng như tên gọi, để ra được thành phẩm thép cán nóng, phôi thép sẽ được cuộn cán nóng ở nhiệt độ cao hơn 1,700° F. Nhiệt độ này cao hơn nhiệt độ kết tinh của rất nhiều loại thép khác. Việc cán thép ở mức nhiệt cao như vậy không chỉ làm thay đổi cấu trúc vật chất mà còn làm biến đổi hình dạng của kim loại, giúp cho thành phẩm thép sau khi hoàn thiện dễ sử dụng hơn rất nhiều.

Vật liệu được áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực xây dựng và chế tạo, điển hình như: đóng tàu, khung xe hơi, tôn, thép ống hàn, thép ống đúc, chế tạo đường ray và các loại thép hình V, U, I, H. Ngoài ra, còn được sử dụng làm nguyên liệu cho việc chế tạo thép cán nguội dạng tấm và dạng cuộn.

Với khả năng ứng dụng rộng rãi, thép cán nóng mang những đặc tính điển hình như:

• Có độ bền, độ cứng và độ chính xác kích thước cao.
• Mang màu sắc tự nhiên của thép.
• Được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng kỹ thuật và xây dựng.
• Khả năng chịu tải tốt và góp phần giảm trọng lượng trong quá trình ứng dụng.

Về thép cán nguội

Thép cán nguội có tên viết tắt là CR (Cold rolled) hoặc CRS (Cold rolled steel). Ngược lại với thép cán nóng, thép cán nguội được cán ở nhiệt độ thấp, xấp xỉ bằng nhiệt độ phòng.

Tên gọi thép cán nguội ra đời bởi cán nguội cũng chính là công đoạn cuối cùng trong sản xuất vật liệu này. Với nhiều đặc tính ưu việt, thép cán nóng được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực xây dựng, kỹ thuật, giao thông vận tải, chế tạo khuôn và sản xuất các sản phẩm hàng hoá gia dụng nên đòi hỏi cao về chất lượng cũng như độ bền. Cụ thể:

• Thép cán nguội có độ dày và độ rộng tương đối ổn định, đảm bảo kích thước chính xác và độ bền cứng cho sản phẩm.
• Có cấu trúc vật liệu đồng nhất, giúp tăng sự chắc chắn và bền bỉ của sản phẩm.
• So với các loại thép không được cán, thép cuộn cán nguội có khả năng chịu lực, chịu tải cao hơn.
• Được chế tạo từ vật liệu chất lượng cao, đảm bảo độ bền và tuổi thọ cao cho sản phẩm.

Vai trò của dòng vật liệu này trong ngành xây dựng

Công dụng thép cán nóng

Thép cán nóng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như xây dựng, chế tạo tàu, sản xuất đường ray, khung xe hơi, tôn, ống đúc và hàn, cũng như trong quá trình chế tạo các dạng thép hình như thép I, V, U, H… và nhiều loại khác. Ngoài ra, nó cũng là nguyên liệu chính để sản xuất thép cán nguội, có thể có dạng cuộn hoặc tấm.

Công dụng thép cán nguội

Thép cán nguội được áp dụng cho những công trình có yêu cầu kỹ thuật cao, cũng như độ chính xác và tính thẩm mỹ. Loại thép này được sử dụng để tạo ra các sản phẩm như thép cuộn, thép tấm, thép tấm mỏng, các chi tiết hình vuông, tròn và các sản phẩm có đòi hỏi bề mặt mịn màng.

Đặc biệt, thép cán nguội có độ cứng và độ bền cao hơn so với thép cán nóng nên quá trình thi công cũng dễ hơn rất nhiều. Do vậy, giá thành của các sản phẩm được tạo ra từ thép cán nguội cũng cao hơn rất nhiều.

Quy trình sản xuất

Về cơ bản, quy trình sản xuất thép cán nóng và thép cán nguội đều trải qua 4 giai đoạn như nhau. Tuy nhiên, sản phẩm hoàn thiện sau cùng sẽ có một số khác biệt cơ bản, cụ thể:

Giai đoạn 1: Xử lý nguyên liệu đầu vào

Nguyên liệu đầu vào để sản xuất thép bao gồm các loại quặng: quặng sắt, quặng viên, quặng thiêu kết và một vài chất phụ gia như đã vôi và than cốc. Toàn bộ phần nguyên liệu này sẽ được đưa vào lò nung để chuyển thành dòng kim loại nóng chảy.

Giai đoạn 2: Tạo dòng nóng chảy

Dòng kim loại nóng chảy được hình thành từ giai đoạn 1 sẽ được đưa vào lò cơ bản, hoặc lò hồ quang điện để loại bỏ tạp chất và tạo ra sự tương quang giữa các thành phần hóa học. Đây chính là giai đoạn quan trọng để quyết định mác thép được tạo thành.

Giai đoạn 3: Đúc tiếp liệu

Dòng thép nóng chảy đã được loại bỏ tạp chất sẽ được đưa vào lò đúc phôi, mỗi loại phôi sẽ cho ra thành phẩm khác nhau:

• Phôi phiến: được sử dụng để sản xuất thép cuộn cán nóng, thép cuộn cán nguội, thép tấm cán nóng hoặc các loại thép hình.
• Phôi thanh: được sử dụng để sản xuất thép cuộn xây dựng, thép vằn và các loại thép thanh
• Phôi Bloom: loại phôi này khá đa dạng, có thể được sử dụng để thay thế cho cả phôi thanh và phôi phiến, từ đó sản xuất ra nhiều loại thành phẩm khác nhau.

Phôi sau khi được đúc sẽ ở 2 trạng thái nóng và lạnh (nguội). Phôi nóng là phôi được giữ ở nhiệt độ cao và được đưa trực tiếp vào quá trình cán thép. Trong khi đó, phôi nguội sẽ được chuyển đến các nhà máy khác nhau, sau đó được đun nóng lại nếu muốn sản xuất ra thành phẩm.

Giai đoạn 4: Cán tạo thành phẩm

Sau khi giai đoạn đúc tiếp liệu kết thúc, phôi thép sẽ được chuyển đến các nhà máy để cán thép thành phẩm. Mỗi nhà máy sẽ sản xuất ra các sản phẩm thép khác nhau:

• Nhà máy thép hình: sản xuất thép hình, thép thanh xây dựng, thép râu và thép cừ lòng máng
• Nhà máy cán thép: sản xuất thép xây dựng
• Nhà máy tạo thép tấm: tạo ra thép tấm nhám và thép tấm thông thường
• Nhà máy thép ống đúc: cho ra thành phẩm thép ống đúc.

Khả năng ứng dụng của vật liệu

Thép cán nóng và thép cán nguội đều được ứng dụng vô cùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Sau đây là một vài ứng dụng phổ biến của hai dòng vật liệu này.

	ỨNG DỤNG
Thép cán nóng	Ngành xây dựng  (sản xuất thanh thép, tấm thép, cột thép)	Xây cầu, nhà xưởng, công trình thương mại. Công trình giao thông.
	Chế tạo các chi tiết oto (khả năng chống va đập tốt, tăng độ an toàn)	Khung xe oto. Bộ phận cản trước & cản sau. Một số bộ phận cơ khí khác.
	Đóng tàu (Đáp ứng được điều kiện khí hậu khắc nghiệt của biển cả	Kết cấu thân tàu. Khung sườn. Nắp hầm.
Thép cán nguội	Ngành ô tô (Dễ uốn và dễ gia công)	Ốp lưng ghế. Những chi tiết cần độ chính xác.
	Hộp đựng và đóng gói (Có độ bền và độ cứng tốt)	Hộp đựng và đóng gói thực phẩm. Đồ điện tử. Vỏ hộp cho nhiều loại mặt hàng khác.
	Đồ gia dụng (Chống gỉ, dễ làm sạch)	Sản xuất các sản phẩm gia dụng như nồi, xoong, dao, kéo. Các vật dụng nhà bếp khác.
	Chi tiết điện tử & điện (Dẻo dai, bền bỉ và ổn định)	Sản xuất các chi tiết điện tử như điện thoại di động, máy tính, thiết bị gia dụng. Các thiết bị điện khác.
	Cơ khí	Sử dụng trong ngành cơ khí chính xác như bánh răng, trục, trục chính và các bộ phận máy khác.

Cách phân biệt thép cán nóng và cán nguội

Sự khác biệt giữa thép cán nóng và thép cán nguội nằm ở giai đoạn cán thép – giai đoạn cuối cùng trong quá trình sản xuất thép. Thép cán nóng là kết quả của quá trình cán ở nhiệt độ cao. Trong khi đó, thép cán nguội được tạo thành thông qua quá trình cán nguội với nhiệt độ thấp, đôi khi thậm chí nhiệt độ chỉ ngang bằng nhiệt độ phòng. Ngoài ra, sự khác biệt còn được đánh giá qua một vài tiêu chí như sau:

Tiêu chí	Thép cán nóng	Thép cán nguội
Định nghĩa	Thép cán nóng được sản xuất ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tái kết tinh của các loại thép thông thường. Nhờ đó, giúp cho việc gia công ra thành phẩm hoàn thiện dễ dàng hơn.	Bản chất của thép cán nguội là thép cán nóng trải qua thêm một hoặc một vài quá trình xử lý. Sau khi thép nóng cán nguội, sẽ được cán lại ở nhiệt độ phòng để đạt được kích thước chính xác và chất lượng bề mặt tốt hơn.
Kích thước thành phẩm	Khi nguội đi, thép cán nóng sẽ bị co lại một chút. Việc kiểm soát hình dạng cuối cùng của thép cán nóng rất khó. Do đó, vật liệu này ít được ứng dụng cho các chi tiết đòi hỏi độ chính xác.	Thép cán nguội không bị co ngót khi ra thành phẩm cuối, do đó phù hợp trong ứng dụng cơ khí chính xác.
Dung sai	Do quá trình sản xuất thép cán nóng dẫn đến sự chênh lệch lớn về kích thước. Hơn thế, việc nhiệt độ giảm do thép tự nguội, dẫn đến biến dạng tự nhiên của thép và rất khó để kiểm soát được điều này.	Dung sai nhỏ do quá trình giảm nhiệt độ trong sản xuất được sự kiểm soát chặt chẽ, cũng như tác động của dung dịch làm mát.
Độ chính xác	Độ chính xác không cao bằng cán nguội.	Độ chính xác cao.
Mép biên	Hai biên cuộn thường bo tròn, xù xì. Sau một thời gian sử dụng xảy ra hiện tượng rỉ sét.	Thường được xén biên thẳng và sắt mép.
Bề mặt	- Bị đóng cặn do quá trình làm mát tự nhiên. - Các cạnh và góc hơi tròn. - Quá trình tự nguội có thể gây ra biến dạng nhẹ, tạo thành các góc không giống với góc bình phương.	- Vẻ ngoài hoàn thiện tốt, đẹp hơn. - Bề mặt nhẵn, có dầu khi chạm vào. - Có các cạnh và góc được xác định rõ ràng, thanh đứng và vuông. - Các ống có độ đồng âm và độ thẳng tốt hơn.
Đặc tính vật lý	Thép cán nóng có đặc tính vật lý kém hơn thép cán nguội.	Thép cán nguội có độ cứng cao hơn thép cán nóng. Quá trình sản xuất ở nhiệt độ thấp góp phần làm tăng cường độ cứng, tăng khả năng chống kéo đứt và khả năng chống biến dạng của thép.
Tính linh hoạt	Thép cán nóng có khả năng uốn dẻo tốt hơn do quá trình làm chảy nguyên liệu ở nhiệt độ cao. Dễ dàng được cắt và định hình thành hầu như bất kỳ hình dạng nào cần thiết.	Thép cán nguội không trải qua quá trình uốn nắn tương tự như thép cán nóng. Thép cán nguội thường chỉ giới hạn trong một số hình dạng như phẳng, tròn và một số hình dạng cơ bản khác.
Ứng dụng	Được ứng dụng nhiều trong ngành xây dựng, công nghiệp	Sử dụng cho các ứng dụng kỹ thuật đòi hỏi tính chính xác và yêu cầu tính thẩm mỹ cao.
Độ bền	Có khả chịu được tải trọng lớn mà không bị móp méo, biến dạng trong quá trình sử dụng.	Quá trình cán nguội không ảnh hưởng đến cấu trúc vật chất của thép, giúp cho thép cán nguội dễ uốn cong hơn so với thép cán nóng.
Giá thành	Ít công đoạn gia công nên có giá thành rẻ hơn thép cán nguội.	Trải qua nhiều quá trình gia công nên giá thành của thành phẩm cuối sẽ cao hơn thép cán nóng.

Thành phẩm đầu ra cho thép cán nóng và cán nguội

Thép cán nóng và cán nguội được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Tại Hoa Sen Group, là nguyên liệu chính trong quy trình sản xuất tôn – thép, tạo ra thép cán nguội dạng cuộn.

Tiếp đó, sản phẩm thép cán nguội được tạo ra từ thép cán nóng sẽ là nguyên liệu đầu vào cho các dây chuyền sản xuất tôn để cho ra sản phẩm cuối cùng là tôn. Mỗi một giai đoạn trong quy trình sản xuất tôn từ nguyên liệu thép cán nóng, cán nguội đều được theo dõi chặt chẽ, cho ra các sản phẩm đạt chất lượng cao, đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của thị trường cũng như các tiêu chuẩn chất lượng: Tiêu chuẩn AS (Úc), tiêu chuẩn JIS (Nhật Bản), tiêu chuẩn ASTM (Hoa Kỳ), tiêu chuẩn EN (Châu Âu)…

Đặc biệt, với quy trình sản xuất kinh doanh khép kín, Tập đoàn Hoa Sen có thể chủ động trong việc điều tiết và kiểm soát chặt chẽ chi phí từng khâu trong quá trình sản xuất. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí, đạt được hiệu quả kinh doanh theo phạm vi. Đây chính làm cơ sở để Hoa Sen Group thực thi chiến lược dẫn đầu thị trường dựa vào chi phí sản xuất kinh doanh thấp.

Trên đây là những chia sẻ liên quan đến thép cán nóng và cán nguội mà Hoa Sen Group gửi đến Quý bạn đọc. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho quá trình tìm hiểu và chọn mua sản phẩm của các bạn. Ngoài ra, Quý bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về các sản phẩm và kênh phân phối, hoặc cập nhập về tình hình xuất khẩu thép của Tập đoàn Hoa Sen.

Hoa Sen Group